Parkinson Hastalığı Hafif Kognitif Bozukluk Projesi
Proje Başlığı: Parkinson Hastalığı Hafif Kognitif Bozukluğu için Multimodal Manyetik Rezonans Görüntüleme Temelli Biyoişaretleyicilerin Belirlenmesi
Proje Numarası: 115S219
Personel:
- Prof. Dr. Tamer Demiralp (Nörogörüntüleme Birimi, Hulusi Behçet Yaşam Bilimleri Araştırma Laboratuarı, İstanbul Üniversitesi) --Araştırmacı
- Prof. Dr. Hakan Gürvit (Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi) --Araştırmacı
- Prof. Dr. Haşmet Hanağası (Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi) --Araştırmacı
- Prof. Dr. Aziz Müfit Uluğ (Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul) --Araştırmacı
- Doç. Dr. Başar Bilgiç (Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi) --Araştırmacı
- Yard. Doç. Dr. Esin Öztürk Işık (Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul) --Yönetici
- Dr. Zeynep Tüfekçioğlu (Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi) --Araştırmacı
- Ani Kıçik (Nörogörüntüleme Birimi, Hulusi Behçet Yaşam Bilimleri Araştırma Laboratuarı, İstanbul Üniversitesi) --Bursiyer
- Dilek Betül Arslan (Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul) --Bursiyer
- Emel Erdoğdu (Psikoloji ve Kognisyon Araştırma Enstitüsü, Bremen Üniversitesi, Bremen, Almanya) --Bursiyer
- Sevim Cengiz (Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul) --Bursiyer
- Erdem Tüzün --Danışman
Proje Özeti: Bu projenin temel amacı; hafif kognitif bozukluğu olan Parkinson hastalarına (PH-HKB) ait multimodal MRG verilerinden elde edilen sonuçları değerlendirerek biyoişaretleyiciler belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmaya kognitif olarak normal olan Parkinson hastaları (PH-KN) ve sağlıklı gönüllü katılımcılar dahil edilecektir. Bu çalışmada MRG teknolojisinin sunduğu çeşitli yapısal, metabolik ve işlevsel nörogörüntüleme olanaklarının birlikte değerlendirilmesi ana hedefimizdir. Bu amaç çerçevesinde anadili Türkçe olan bireylere Parkinson hastalığı derecelendirme ölçeği (UPDRS), mini mental durum muayenesi (MMSE), Addenbrook kognitif muayenesi (ACE-R), STROOP testi, Benton çizgi yönü belirleme testi, sembolü rakam yöntemleri testi (SDMT), Wisconsin kart eşleme testi, ve geriatrik depresyon ölçeği (GDÖ) testi uygulanmaktadır. Her bir katılımcıdan anatomik MR görüntüleri, difüzyon tensör görüntüleri (DTG), istırahat hali fonksiyonel MR görüntüleri (rs-fMRI), proton manyetik resonans spektroskopik görüntüleri (1H-MRSG), arteriyal fırıl etiletleme (ASL) görüntüleri alınmaktadır. Bu projenin ikincil ana amacı; nörogörüntüleme yöntemleriyle hafif kognitif bozukluğu olan Parkinson hastalarının vizyospasyal bozukluk çekirdekli progresif ve yürütücü bozukluk çekirdekli progresif olmayan iki farklı alt tipinin nörobiyolojik temellerine ilişkin bilgi elde etmektir. Parkinson hastalığıyla ilişkili bulunan COMT ve MAPT H1 haplotipine göre genotipleme analizi yapılacaktır. Kesitsel olarak, nöropsikolojik testler ile PH-HKB hastalara ait multimodal görüntüleme sonuçlarını makine öğrenme algoritmaları kullanarak PH-HKB’ye ait biyoişaretleyiciler belirlemektir. 1.5 yıl arayla tekrarlanan ölçümler sonucunda, projenin boylamsal analizini gerçekleştirerek mevcut bilgilerle PH-HKB hastalarının Parkinson hastalığı demans’a doğru kognitif bozukluğunun ilerleyip ilerlemediğini tespit etmektir. Farklı modalitelerden elde edilen bulgular sayesinde demansın zamanla işlevsel, metabolik ve yapısal değişimlerini incelemektir.
Yayınlar:
- Hafif kognitif bozukluğu olan ve kognitif normal Parkinson hastalarının üç boyutlu 1H manyetik rezonans spektroskopik görüntüleme verilerinin karşılaştırılması (Sevim Cengiz, Dilek Betül Arslan, Emel Erdoğdu, Ani Kıçik, Gökçe Hale Hatay, Zeynep Tüfekçioğlu, Başar Bilgiç, Haşmet Hanağası, Aziz Müfit Uluğ, Hakan Gürvit, Tamer Demiralp, Esin Öztürk Işık)
- Proton MR spectroscopic imaging of Parkinson’s disease with mild cognitive impairment or normal cognition registered to MNI152 brain atlas (Sevim Cengiz, Dilek Betül Arslan, Emel Erdoğdu, Ani Kıçik, Gökçe Hale Hatay, Zeynep Tüfekçioğlu, Başar Bilgiç, Haşmet Hanağası, Aziz Müfit Uluğ, Hakan Gürvit, Tamer Demiralp, Esin Öztürk Işık)
- Atardamar Fırıl Etiketleme Manyetik Rezonans Görüntüleme Tekniği Kullanılarak Kognitif Normal ve Hafif Kognitif Bozukluğu olan Parkinson Hastalarının Serebral Kan Akım Değerlerinin Karşılaştırılması (Dilek Betül Arslan, Sevim Cengiz, Ani Kıçik, Emel Erdoğdu, Gökçe Hale Hatay, Zeynep Tüfekçioğlu, Başar Bilgiç, Haşmet Hanağası, Aziz Müfit Uluğ, Hakan Gürvit, Tamer Demiralp, Esin Öztürk Işık)
- Comparison of cerebral blood volume and arterial blood volume between Parkinson’s disease patients with mild cognitive impairment and normal cognition using arterial spin labeling MR at 3T (Dilek Betül Arslan, Sevim Cengiz, Ani Kıçik, Emel Erdoğdu, Gökçe Hale Hatay, Zeynep Tüfekçioğlu, Başar Bilgiç, Haşmet Hanağası, Aziz Müfit Uluğ, Hakan Gürvit, Tamer Demiralp, Esin Öztürk Işık)
- Parkinson hastalığında hafif kognitif bozuklukla ilişkili dinlenim durumu fonksiyonel bağlantısallık ağları (Ani Kıçik, Emel Erdoğdu, Seda Büker, Zeynep Tüfekçioğlu, Dilek Betül Arslan, Sevim Cengiz, Esin Öztürk Işık, Başar Bilgiç, Haşmet Hanağası, Aziz Müfit Uluğ, Hakan Gürvit)
- Measurement of cerebral perfusion in Parkinson's disease with mild cognitive impairment using arterial spin labeling MRI (Dilek Betül Arslan)
- Determination of biomarkers for mild cognitive impairment in Parkinson's disease using magnetic resonance spectroscopic imaging (Sevim Cengiz)
- Compressed sensing for fast 31P-MRSI of brain tumors and 1H-MRSI of mild cognitive impairment in Parkinson's disease (Esin Öztürk Işık)
Sonuçlarımızdan Örnekler: